Zamek w Strzelcach Opolskich – przejazdem

Przez Strzelce Opolskie przewijałem się nieraz rowerem, z racji, że jest to pierwsze, poza Kędzierzynem, miasto powiatowe na Opolszczyźnie, licząc od rodzinnego Zabrza. Nigdy szczególnie nie przykładałem szczególnej wagi do penetracji miasteczka. Ot, zwykłe śląska mieścina powiatowa (ponad 20 tys. mieszkańców), w większości powojenne blokowisko. Oczywiście w miejscu wypalonej starówki, bo krasnoarmiejcy w 1945 roku nie mieli w zwyczaju oszczędzać żadnego niemieckiego miasta. A pośrodku blokowiska standardowo – ruiny zamku lub pałacu, kościoła czy ratusza. W przypadku miasteczka to pierwsze – zamek w Strzelcach Opolskich nigdy po wojnie nie został odbudowany.

Akurat tamtego dnia wybierałem się na niedaleką Górę Św. Anny PKSem, a z racji, że miałem nieco czasu, spożytkowałem to, jakżeby inaczej, na zdjęcia. Ponieważ nie byłem na tą chwilę człowiekiem zmotoryzowanym musiałem – jak w dziesiątkach innych przypadków – spożytkować jakość cenny czas, czasem luki godzinne lub więcej pomiędzy odjazdami kolejnych środków transportu zbiorowego. A z tym wiemy, że nie jest łatwo na polskiej prowincji. Także zawsze gdy gdzieś trafię, nawet przypadkowo, szukam jakichś kadrów.

Inną sprawą jest fotografowanie tego samego obiektu o różnych porach dnia. I to się zdarza mi siłą rzeczy skoro przewijam się w celach przesiadkowych przez daną miejscowość dwukrotnie – tam i z powrotem. W zależności od warunków pogodowych czasem można zastać naprawdę diametralnie różną sytuację oświetlenia.

zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich

Jesień w pełnej krasie w strzeleckim parku.

zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich

Zamek w Strzelcach Opolskich – historia

Jakieś słowo o strzeleckim zamku skoro już pojawił się na zdjęciach. Nie wdając się w szczegóły śląskich księstw piastowskich, a tych na przestrzeni dziejów pojawiło się ok. 30, napomknę jedynie o dwóch granicznych datach. W 1323 roku po śmierci Bolesława I Opolskiego, powstaje księstwo strzeleckie – na wskutek podziałów rodzinnych wśród opolskiej linii Piastów, jako dar dla syna Alberta. To też czas tworzenia siedziby skromnego księstwa (w miejscu dawnego prymitywnego grodu strzegącego szlaku handlowego ze Śląska do Małopolski), obejmującego dobra strzeleckie, leśnickie czy dobrodzieńskie.

W międzyczasie księstwo zaczęto traktować – jak inne górnośląskie księstewka piastowskie – jako lenna króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Choć dziś nie zachowały się żadne źródła na to aby książę strzelecki miał mu złożyć hołd. Książę umiera bezpotomnie (ok. 1370 roku; pochowano go niedaleko, w klasztorze cysterskim w Jemielnicy) co sprawia, że liche księstwo przypada w udziale sąsiedniej linii niemodlińskiej (Księstwo Niemodlińskie) a w końcu opolskiej. W 1460 roku ziemia strzelecka zostaje bezpośrednio wcielona w skład Księstwa Opolskiego, co przyczynia się do powolnej stagnacji miejscowości. Wraz ze śmiercią Jana III Dobrego w 1532 roku kończy się panowanie Piastów Opolskich.

Od tej pory dobra strzeleckie, wraz z zameczkiem, są nabywane przez kolejne rody arystokratyczne, wywodzące się z kręgów germańskich (Hohenzollern, Redern, Colonna). W międzyczasie mamy też wątki polskie – mianowicie w 1645 roku cesarz austriacki (wówczas Śląsk podlegał temuż królestwu – przyp. autora) Ferdynand III oddał na niedługo, Strzelce, wraz z całym byłym księstwem opolsko -raciborskim, w zastaw królowi polskiemu, Władysławowi IV. Ciekawostką jest fakt, że podczas potopu (wojny polsko – szwedzkiej) w Strzelcach schronił się arcybiskup gnieźnieński oraz paru biskupów. Zaś król Jan Kazimierz wraz z dworem przebywał wówczas w nieodległym zamku w Głogówku. Strzelecki zameczek definitywnie traci swe pierwotne walory i z biegiem czasu zostaje przebudowany na paradną rezydencję, która zostaje spalona przez Armię Czerwoną w 1945 roku.

Park zamkowy – jesień wszędzie

zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich
zamek w strzelcach opolskich

Miasteczko odbudowuje się po dziś dzień. Jeszcze ok. 1965, jedynymi znaczącymi budowlami w okolicy Rynku był ratusz, kościół parafialny no i ruiny zameczku. Z biegiem czasu okolica została zabudowana blokami mieszkalnymi a sam Rynek, przetrzebiono z pozostałości i powiększono. W dodatku wytyczono przezeń na nowo szosę Kraków-Wrocław, najważniejszy trakt na południu kraju, do momentu skompletowania autostrady A4. Zamek w Strzelcach Opolskich do dziś jest planowany do odbudowy.

strzelce opolskie kościół

Ważniejszym zabytkiem miasta jest kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca, niedaleko Rynku. Powstał w 1907 roku w miejscu rozebranego, starego. Jego barokowe wnętrze pochodzi  częściowo ze starej budowli.

strzelce opolskie ratusz

Ratusz stał kiedyś na środku Rynku, który został znacznie powiększony w ramach porządkowania miasta po zniszczeniach wojennych. Przez dekady jadąc starą szosą Katowice-Wrocław, musieliśmy tędy przejechać.

strzelce opolskie kościół

W widłach wylotówek w kierunku Opola i Krapkowic, stoi najstarszy zabytek miasta – drewniany kościół p.w. św. Barbary, z 1505 roku.

strzelce opolskie dworzec kolejowy

W takim razie wracamy koleją. Pierwszy pociąg przyjechał tu od strony Opola w 1878 roku. Strzelecki dworzec to klasyczny przykład niemieckiego modernizmu międzywojnia (1935). Szlak to magistrala GOP-Wrocław, toteż zatrzymują się tu osobowe Gliwice – Opole oraz wszelakie dalekobieżne. Do 2000 roku stacja była węzłową – wyjeżdżały stąd także osobowe na bocznych liniach do Kędzierzyna-Koźla i Fosowskich.

Przy tworzeniu postu, pod kątem historycznym, wspomogłem się fajną stroną na temat polskich zamków:
http://www.zamkipolskie.com/

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.