Na Śląsku jest sporo opuszczonych pałaców i zamków. Gros z nich leży w powiecie raciborskim, także dzisiejszy bohater. Pałac w Tworkowie (gmina Krzyżanowice) dostaje obecnie drugie życie.
Imponujące ruiny pałacu tworkowskiego kryją się w wśród pokaźnego starodrzewu na skraju wsi. Przez dekady był tylko zlepkiem gruzu i cegieł. Od paru lat trwa jego intensywna renowacja w celu zachowania go w charakterze trwałej ruiny. Teren wokół pałacu uprzątnięto oraz wyposażono w elementy małej architektury. To zasługa tutejszej gminy, która od lat zarządza obiektem. Otwarte w 2020 roku ruiny są zabezpieczone oraz ogólnodostępne nieodpłatnie i codziennie. Prócz obejścia pałacu można wejść też na wieżę.
Dziwna sprawa roku 1931
Pałac w Tworkowie, w przeciwieństwie do wielu podobnych obiektów na Śląsku, nie został zniszczony bezpośrednio z rąk czerwonoarmistów. W 1860 roku dobra tworkowskie – istniejące od XV wieku – przejmuje arystokratyczna rodzina con Saurmów-Jeltsch. To ich obarczono domyślnie o winę zniszczenia pałacu.
Nocą 8/9 stycznia 1931 roku wybuchł pożar który strawił większość obiektu. Oficjalnie niemiecki sąd (wówczas wieś leżała po drugiej stronie granicy) nie ustalił faktycznej przyczyny pożaru. Po cichu powszechnie mówiono o celowym podpaleniu przez właściciela celem wyłudzenia odszkodowania. Faktem miało być, że wcześniej doszło do prowizorycznego remontu dachu, który miano pokryć łatwopalnymi materiałami. To mieli zeznać pracownicy majątku. Ktoś miał za tą prawdę zapłacić życiem (co często powielają polskie źródła nt. pałacu).
Właściciel miał się ubiegać o milionowe odszkodowanie lecz koniec końców otrzymał tylko 100 tys. marek. Wnet pałac został opuszczony. Potem przeżyje pożar jeszcze raz. W 1945 roku jego resztki szabrują Rosjanie. Po wojnie polskie władze zadecydowały o jego rozbiórce, prawdopodobnie w ramach odzysku cegieł dla Warszawy. Zobowiązania wobec stolicy jednak zmieniły się w czasie i pałac w Tworkowie popadł w niełaskę i zapomnienie. Aż do dziś.
Pałac w Tworkowie – zdjęcia
Pomimo jego charakteru trwałej ruiny nadal jest tu czytelny styl neorenesansowy. Faktycznie mamy tu do czynienia z XIV-wiecznym zameczkiem (przetrwały tylko fundamenty), który później kilkukrotnie był rozbudowywany.
(kliknij by powiększyć zdjęcie)
Na wieżę pałacową można dziś wejść.
Widok na Tworków. W tle miejscowy kościół p.w. św. Piotra i Pawła z końca XVII w.
Jak już wspominałem w powiecie raciborskim są też inne opuszczone pałace. O jednym już pisałem:
Dodaj komentarz